Historia orchowskiej szkoły sięga czasu zaborów. Drewniany budynek, w którym uczyły się orchowskie dzieci, aż do 1997 r., wybudowano przed I wojną światową. W budynku mieściły się  dwie sale lekcyjne i pokój nauczycielki.

W okresie międzywojennym w Orchówku było 186 domostw. Mieszkali tu Polacy, Ukraińcy i kilka rodzin żydowskich. Wyznawcy religii  rzymskokatolickiej, prawosławnej oraz judaizmu, uczęszczali do jednej szkoły. Przed wybuchem II wojny światowej, pedagogami w tej placówce byli pani Piszlewska i  pan Franciszek Chorąży.

Po wkroczeniu wojsk hitlerowskich w 1939 r. okupanci zajęli budynek. Od tego czasu tylko dzieci ukraińskie mogły dalej uczęszczać do orchowskiej szkoły, polskie zaś musiały ją opuścić. Wówczas orchowiacy zorganizowali tajne nauczanie w prywatnym mieszkaniu, szkole „Przerywance”. Latem, lekcje odbywały się w stodole pana Grzegorza Czobody i Bazylego Piotrowskiego. Później w domu państwa Janiny i Bronisława Skulskich. W tym czasie nauczaniem orchowskich dzieci zajmował się w dalszym ciągu Franciszek Chorąży – mieszkaniec pobliskiej Włodawy. Najdłużej dzieci uczyły się w drewnianym budynku, w którym do wojny mieścił się sierociniec. Nauka w „Przerywance” (bo tak nazywali tajne nauczanie orchowiacy) trwała do 1944 r., gdy wojska Armii Radzieckieji I Armii Wojska Polskiego wyzwoliły Lubelszczyznę. Po wyzwoleniu Szkoła Podstawowa w Orchówku mieściła się w tym samym starym budynku. Dzieci nauczane były systemem klas łączonych, aż do lat siedemdziesiątych. Nauka odbywała się na dwie zmiany.  Siódmą klasę uczniowie kończyli  we Włodawie.Po wojnie edukacją w Orchówku nadal zajmował się Franciszek Chorąży, po którym kierownictwo, czteroklasowej wówczas szkoły, objęła pani Janina Zalewska.Najdłużej pracującym pedagogiem, a zarazem kierownikiem tutejszej szkoły był Zygmunt Kunz, który wraz z rodziną mieszkał w tym budynku szkoły od  lat  pięćdziesiątych,  aż do 1972 roku.   W tym to roku pan Kunz odszedł na emeryturę, a kierownictwo po nim objęła pani Danuta Pastuszak.

 

W roku 1973 Orchówek został włączony do Włodawy. Był dzielnicą miasta do 1992 r. W tym czasie podstawówka nosiła nazwę SP Nr3.

Lata 1965 – 1980, to czas rozwoju przemysłowego dzielnicy Orchówek. W tym czasie funkcjonowało tu wiele zakładów, które dawały zatrudnienie dla mieszkańców Orchówka, Włodawy oraz ludności z sąsiednich miejscowości. Chociaż rozwijał się tu przemysł, władze Włodawy nie prowadziły w Orchowku żadnych inwestycji. Nie było chodników, wodociągów, kanalizacji, tylko niektóre ulice były oświetlone. Mieszkańcy zaczęli myśleć o budowie nowej szkoły, ale na spełnienie tych marzeń musieli długo jeszcze czekać, gdyż władze Włodawy nie zgadzały się na taką inwestycję na terenie Orchówka.

W 1974 roku pracę dydaktyczno – wychowawczą w tutejszej szkole rozpoczęła pani Teresa Misior.
W tym czasie powstał oddział przedszkolny. Przedszkolaki rozpoczynały zajęcia wówczas, gdy jedna z sal lekcyjnych była już wolna. Nauczyciel oddziału przedszkolnego przynosił w pudełku zabawki, które po skończonych zajęciach znowu do nich wędrowały, ponieważ następnego dnia dzieci z klas I – III miały lekcje w tych samych salach.

Od 1982 roku nauczanie w Szkole Podstawowej w Orchówku, odbywało się w dwóch budynkach. Oddział przedszkolny przeniesiono do dawnego budynku „Klubu”, gdzie nie było wody bieżącej, kanalizacji, oddzielnego pomieszczenia na szatnie i toalety. Mijały lata, a stary budynek szkoły funkcjonował w niezmienionym stanie. Małe okna dostarczały mało światła, piece kaflowe trzeba było dobrze opalać, aby ogrzały nieocieplony budynek. Brak też było pomieszczeń na szatnie, bibliotekę, toalety, salę gimnastyczną. W takich warunkach orchowskie dzieci uczyły się w 3- klasowej szkole z oddziałem przedszkolnym.

W 1978 r. pani  Danuta  Pastuszak przeszła na emeryturę. Wówczas kierownikiem szkoły została pani Teresa Misior. W tym czasie w Orchówku pracowało kilku nauczycieli: pani  Krystyna Sosińska – Filipek, pani  Ewa Marciocha, pani Joanna Szczepańska, od  roku 1990 pani Celina Byczik. W 1989 roku  pani  Teresa Misior przebywała na rocznym urlopie zdrowotnym, po którym przeszła na zasłużoną emeryturę. Wówczas  dyrektorem szkoły została pani Joanna Szczepańska.

Przełomowym momentem w historii  dzielnicy Orchówek, było odłączenie od miasta Włodawy, które nastąpiło w 1992 roku.  Wówczas to,  Orchówek stał się sołectwem Gminy Włodawa.

W tym czasie orchowska szkoła przez krótki czas była Filią Szkoły Podstawowej Nr 1 we Włodawie. W roku 1995 nowym dyrektorem szkoły została pani Mirosława Paszkiewicz - Mejer. W tym samym czasie  zawiązano  Społeczny Komitet Budowy Szkoły, na którego czele stanął Mieczysław Masiukiewicz. Ten to komitet wraz z ówczesnymi radnymi Orchówka, doprowadził do  rozpoczęcia budowy  szkoły, która trwała tylko dwa lata.

Budynek oddano do użytku już 1 września 1997 roku, ku ogromnej radości mieszkańców Orchówka. W nowych warunkach lokalowych nauczanie odbywało się w 4 klasach i w oddziale przedszkolnym. Po reformie oświaty szkoła w Orchówku  stała się szkołą obwodową  6 – klasową dla wsi Okuninka, Stacja Sobibór, Żłobek oraz Luta.

Decyzją Rady Gminy w 2003 roku zamknięto sześcioklasową Szkołę Podstawową w Sobiborze i zlikwidowano Szkołę Filialną w Okunince. Wtedy to 1 września  wszyscy uczniowie przeszli do Szkoły Podstawowej w Orchówku. Od tego czasu obwód szkoły powiększył się o wieś Sobibór, Wołczyny i Dubnik. 1 września 2005 nowym dyrektorem szkoły został pan Andrzej Stanicki i funkcję tą pełni do dzisiaj.

Obecnie w szkole jest sześć  oddziałów od I do VI ze 108 uczniami, oddział przedszkolny z 16 uczniami oraz punkt przedszkolny, do którego uczęszcza 21 trzy i czterolatków. Siedem sal lekcyjnych, dwie sale przedszkolaków, jedna pracownia komputerowa, biblioteka, mała sala gimnastyczna, stołówka i boisko do gry w piłkę. Pracuje tu 16 nauczycieli,  4 osoby z obsługi i jedna z administracji . Dzieci mają możliwość uczestniczenia w zajęciach pozalekcyjnych.

W roku 2004 rozpoczęto starania o nadanie imienia naszej szkole, które ziściły się 18 maja 2007 roku. Od tego czasu szkoła nosi nazwę Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Orchówku.
W listopadzie 2010 roku ruszyła budowa Sali gimnastycznej i obiektów sportowych.

Opracowały: Celina Byczik i Teresa Paszkiewicz.